Kiedy dziecko powinno zacząć uczyć się czytać?

Wielu rodziców zadaje sobie pytanie, jaki jest właściwy wiek na rozpoczęcie nauki czytania przez ich dziecko? Czy lepiej stopniowo zapoznawać przedszkolaka z literami i uczyć łączenia ich w sylaby, czy też zaczekać z tym do czasu rozpoczęcia nauki w szkole? To naturalne, że troszcząc się o rozwój swojej pociechy chcą, aby była ona dobrze przygotowana do przyszłych wyzwań edukacyjnych. Zatem czy to dobry czas, aby zaproponować dziecku pierwszą czytankę?

Niestety, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ moment gotowości do nauki czytania różni się u każdego dziecka. Wpływ na to mają rozmaite czynniki, takie jak dojrzałość psychiczna, zdolności poznawcze czy zainteresowania. W polskim systemie edukacji oficjalnie nauka czytania rozpoczyna się w pierwszej klasie szkoły podstawowej, jednak niektóre dzieci opanowują tę umiejętność już wcześniej, nawet w wieku czterech czy pięciu lat. Jednak, zanim to nastąpi, ich rozwój w różnych obszarach osiąga poziom, umożliwiający nabycie umiejętności odczytywania kodu językowego.

Jak rozpoznać, czy dziecko jest gotowe na naukę czytania?

Aby dziecko mogło efektywnie nauczyć się czytać, jego mózg musi osiągnąć odpowiedni poziom rozwoju, który umożliwi mu przyswajanie i analizowanie informacji. Ważne są tutaj zdolności abstrakcyjnego myślenia oraz umiejętność rozróżniania symboli graficznych. Oprócz tego dziecko powinno posługiwać się wystarczającym zasobem słownictwa, a także mieć wytrenowaną pamięć długotrwałą. Duże znaczenie ma też przetwarzanie słuchowe i gotowość do odróżniania od siebie poszczególnych głosek.

Nauka czytania powinna być dla dziecka pozytywnym doświadczeniem. To wejście w kolejny etap rozwoju, postrzegany przez najmłodszych jako coś, z czego korzystają przede wszystkim dorośli. Tym samym zdobycie tej umiejętności jest często powodem do dumy. Warto wykorzystać tę dziecięcą ciekawość, aby rozpocząć naukę rozpoznawania liter. Z drugiej strony nie warto naciskać, bo może okazać się, że maluch nie jest jeszcze gotowy, aby skupić się na zadaniu i zwyczajnie sprawia mu ono trudność.

Od czego zacząć naukę czytania?

W księgarniach i sklepach z pomocami dydaktycznymi można kupić szereg opracowań przygotowany z myślą o rozpoczęciu nauki czytania. My jednak polecamy uruchomienie wyobraźni i wykorzystanie tego, co macie pod ręką. Litery można narysować na piasku, wysypać korzystając z produktów spożywczych lub pochować w całym domu i urządzić zawody, kto pierwszy znajdzie wszystkie. Ważniejsza niż specjalistyczne pomoce będzie kolejność wprowadzania liter.

 Najlepiej sprawdza się stopniowanie trudności, czyli:

●       rozpoczęcie od samogłosek;

●       nauka prymarnych spółgłosek takich tak P, B, T, D, L, M;

●       składanie spółgłosek i samogłosek w sylaby otwarte typu PA, BO, LI itp.;

●       łączenie dwóch sylab w proste wyrazy;

●       czytanie prostych tekstów ułożonych z poznanych liter.

Taki sposób nauki znany też jako symultaniczno-sekwencyjna nauka czytania rozpropagowana w Polsce przez prof. Jagodę Cieszyńską sprawdza się zarówno u dzieci z wyzwaniami rozwojowymi, jak i u tych, które nie doświadczają takich trudności. Stopniowo wprowadza dzieci w świat liter i sprawia, że nauka staje się przyjemnością.

Jest to oczywiście jedna z wielu możliwych metod nauki czytania. Metodę (również nauki czytania) dopasowujemy indywidualnie do potrzeb i możliwości dziecka!