Wpływ ćwiczeń kognitywnych na poprawę komunikacji u osób starszych

Dwóch starszych mężczyzn gra w szachy w pokoju. Jeden z nich rozważa swój następny ruch. W tle znajduje się lampa, okno i doniczkowa roślina.
Dwóch starszych mężczyzn gra w szachy w pokoju. Jeden z nich rozważa swój następny ruch. W tle znajduje się lampa, okno i doniczkowa roślina.
Dwóch starszych mężczyzn gra w szachy w pokoju. Jeden z nich rozważa swój następny ruch. W tle znajduje się lampa, okno i doniczkowa roślina.

Czym są ćwiczenia kognitywne?

Ćwiczenia kognitywne, znane też jako gimnastyka mózgu lub trening funkcji poznawczych to szereg różnego typu działań, które mają na celu poprawę koncentracji, pamięci i uwagi. Dzięki nim można zarówno usprawnić zdolność przetwarzania informacji, jak i wspomóc codzienne funkcjonowanie.

Głównym celem ćwiczeń kognitywnych jest pobudzenie mózgu do radzenia sobie z różnymi zadaniami umysłowymi, a także opóźnienie lub złagodzenie skutków starzenia się mózgu i różnych schorzeń neurologicznych, takich jak demencja czy choroba Alzheimera. Regularne stosowanie ćwiczeń kognitywnych może przyczynić się do poprawy ogólnego funkcjonowania poznawczego i jakości życia.

Jakie są korzyści z treningu funkcji poznawczych?

Dzięki treningowi funkcji poznawczych można:

  • poprawić pamięć krótkotrwałą i długotrwałą;

  • zwiększyć zdolność koncentracji na wykonywanym zadaniu;

  • wpłynąć na funkcje wykonawcze, czyli usprawnić umiejętność planowania, organizacji i realizacji złożonych zadań;

  • usprawnić umiejętność przetwarzania informacji i dzięki temu szybciej reagować na nowe i zmieniające się sytuacje.

Ćwiczenia kognitywne są często stosowane w rehabilitacji neuropsychologicznej osób po urazach mózgu lub jako część rehabilitacji stosowanej w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych. Można włączyć je także jako element profilaktyki przeciwdziałającej procesom starzenia. 

Jakie ćwiczenia kognitywne są uznawane za najbardziej skuteczne?

Warto koncentrować się na kilku obszarach jednocześnie i wykonywać takie zadania jak:

  • zadania usprawniające pamięć: zapamiętywanie listy słów, historii lub nauka języków obcych;

  • ćwiczenia lingwistyczne takie jak gry słowne, scrabble lub krzyżówki, które angażują umiejętności werbalne i strategiczne myślenie, wspierając rozwój umiejętności językowych;

  • trening koncentracji, ponieważ wykonywanie zadań logicznych wymaga skupienia i konsekwentnego rozwiązywania problemów;

  • ćwiczenia funkcji wykonawczych polegające na planowaniu i organizacji złożonych, wieloetapowych zadań;

  • gry strategiczne typu szachy, czy warcaby, wymagające przewidywania ruchów przeciwnika i wdrożenia strategii długoterminowej, co rozwija zdolności planowania i rozwiązywania problemów.

Tego typu ćwiczenia mogą wykonywać zarówno seniorzy, jak i osoby w każdym wieku, które chcą poprawić swoją pamięć i koncentrację. Mózg można bowiem ćwiczyć tak samo jak mięśnie.